MEDYCYNA NA USŁUGACH GNIEŹNIEŃSKIE STUDIA EUROPEJSKIE TOM 5

"Ideologiczne korzenie nazizmu, podobnie jak wcześniejszego komunizmu, wywodzą się z darwinizmu społecznego, pseudonaukowych XIX-wiecznych teorii mechanicznie przenoszących ewolucjonizm ze świata przyrody na grunt realiów społecznych i politycznych. W szeregu innych nauk, na usługach systemu nazistowskiego stanęła także medycyna, którą szczególne zainteresowanie wykazywał ReichsfĂźhrer SS Heinrich Himmler. Znalazło to potwierdzenie w wytycznych dla kierownictwa szczególnej w swych założeniach i celach organizacji „badawczej” o nazwie Ahnenerbe mówiących o konieczności eksperymentowania w dziedzinie chirurgii, genetyki, psychiatrii, etc. Eksperymenty tego typu w niedługim czasie stały się domeną lekarzy SS i prowadziły do okaleczenia i śmierci tysięcy ofiar. Chociaż problematykę zbrodni medycznych podejmowano dotąd wielokrotnie w naukowych opracowaniach, to jednak temat z całą pewnością nie został wyczerpany, wciąż bowiem pojawiają się nowe ustalenia i konstatacje oparte na najnowszych wynikach badań. Prezentowany tom monograficzny SEG przygotowany dzięki pracom kilkunastu badaczy z Polski, Niemiec i Francji, podzielono na trzy zasadnicze wątki tematyczne: zagadnienia ogólne, związane z korzeniami ideologii nazistowskich, eksterminację ludności w czasie II wojny światowej oraz gnieźnieńskie wątki eksterminacji medycznej. Całość prezentowanego tomu stanowi wkład do wspólnych polsko-niemieckich badań nad zagadnieniem. Ich problematyka i zakres – jak należy sądzić – będą systematycznie rozszerzane".

SPIS TREŚCI

Wstęp (Grzegorz Łukomski, Gerard Kucharski)

Wprowadzenie Starosty Gnieźnieńskiego Krzysztofa Ostrowskiego

Eksterminacja ludności w czasie II wojny światowej — problematyka ogólna

Gerhard Baader, Mehr als Patientenmord — die Vernichtungsmassnahmen gegen Insassen der psychiatrischen Anstalten im besetzten Polen

Grzegorz Łukomski, Eugenika i eksterminacja w przestrzeni historyczno-ideologicznej

Astrid Ley, Wissenschaft licher Fortschritt, äusserer Druck und innere Bereitschaft . Zu den Bedingungen verbrecherischer Menschenversuche
in der NS-Zeit

Wiebke Lisner, „Kampf dem Fleckfi eber!” FachĂśff entliche Kommunikation Ăźber medizinische Praxis und Forschung im Nationalsozialismus

Xavier Riaud, Etyka medyczna w nazistowskim systemie totalitarnym.
Niemieccy dentyści i Trzecia Rzesza

Dietmar Schulze, Die Einbeziehung bessarabiendeutscher Umsiedler in die NS-„Euthanasie“

Eksterminacja a medycyna w obozach koncentracyjnych

Marek Orski , Wyżywienie w obozie koncentracyjnym Stutthof w latach 1939–1945 i jego wpływ na czas przeżycia więźniów

Piotr Semków, Casus profesora Spannera

Monika Tomkiewicz, Profesor Rudolf Maria Spanner — naukowiec czy eksperymentator?

Dorota Sula, Szpitale w systemie KL Gross-Rosen

Gnieźnieńskie wątki eksterminacji medycznej

Robert Gaweł, Zakład Psychiatryczny w Dziekance w okresie II wojny światowej

Maria Fiebrandt, NS-BevĂślkerungspolitik und Psychiatrie.
Die Umfunktionierung der Heilanstalt Tiegenhof/Dziekanka zu einer „Vorbildlichen Heilanstalt fĂźr Deutsche“ während der Deutschen Besatzungszeit 1939–1945

Roman Serafinowski , Volksdeutsche Viktor Ratka i Stefan Galon Jerzy Grzelak, Materiały archiwalne dotyczące zbrodni eutanazji psychicznie
i nieuleczalnie chorych w Trzeciej Rzeszy i na terenach okupowanych Polski w okresie II wojny światowej. Rekonesans w zbiorach archiwów polskich

Marek Szczepaniak, Materiały źródłowe dotyczące dyrektora Krajowego Zakładu Leczniczego w Tiegenhof [Dziekance] koło Gniezna
przechowywane w Archiwum Państwowym w Poznaniu

Gerard Kucharski, Więźniowie KL Auschwitz z Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej według zachowanego spisu obozowego

Karol Soberski, „Widziałem ciężarówki, słyszałem strzały” — relacja dziennikarska z historii badań w Mielnie

Wersja do druku Cofnij