Pałac i rudera, Dusze w niewoli oraz Anielka, wydane w dwóch tomach a jednym woluminie, reprezentują odmianę powieściowego szkicu – odrębnego zarówno od późniejszych, właściwych powieści, jak i od powstających równocześnie nowel czy opowiadań. Jednakże zdecydowano się włączyć ten wolumin do serii obejmującej powieści. Trzy zebrane tu utwory powstały w latach 1875–1880 i tworzą czytelną ilustrację ewolucji poetyki Prusa na tym etapie rozwoju: od melodramatyczno-sensacyjnych, dość schematycznych jeszcze konwencji Pałacu i rudery, poprzez nacechowane większym indywidualizmem i obiektywizmem Dusze w niewoli, po najbardziej rzeczową i dojrzałą formalnie Anielkę, gdzie następuje ostateczny rozbrat z modelem romansu, dziedzictwem ciągle jeszcze obecnym w dotychczasowym dorobku autora. Wszystkie one prezentują historie jednostek nieszczęśliwych i wyjątkowych (czy to w sensie dziwaczności, czy wysokiej normy etycznej), zdeterminowanych niesprzyjającymi okolicznościami oraz skazanych na przegraną; zapowiadają zatem model nośny i charakterystyczny dla przyszłej prozy Prusa. Wszystkie też pretendują do miana pierwszej powieści, jaka wyszła spod pióra publicysty-literata.
Tom rozpoczyna wstęp do całości. Każdy utwór poprzedzony jest wstępem, ponadto zaopatrzono go w bibliografię, notę edytorską oraz odmiany tekstu. Tomy łączy wspólny indeks nazwisk.
![]() EWA ZE SWYCH ZGLISZCZ |
![]() DZIEŃ W KTÓRYM POWRÓCIŁ |
![]() PIANKA OD CHIŃCZYKA |
![]() PERSWAZJE |
![]() JUDYCYJUM NA WIECZNE CZASY |
![]() AUTOPORTRETY |
![]() IDEOT |
![]() KUPIDYN Z RATAJ, CZYLI GWARĄ POZNAŃSKĄ O MIŁOŚCI |
![]() POEMATY TOM 1 |